Doanh nghiệp thuỷ sản kiến nghị loạt giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh
Dù xuất khẩu ghi nhận thành quả tích cực trong năm 2025 nhưng ngành thủy sản sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức mới trong năm 2026. Do đó, VASEP kiến nghị một loạt giải pháp nhằm củng cố và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành.
Các thách thức lớn bao gồm thuế đối ứng của Mỹ ở mức 20%, nguy cơ áp thuế chống bán phá giá đối với tôm Việt Nam lên tới 25–35,29%, cũng như việc Đạo luật Bảo vệ động vật biển có vú (MMPA) có thể cấm nhập khẩu nhiều loài hải sản của Việt Nam từ ngày 1/1/2026.
Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp thủy sản đã nỗ lực duy trì sản xuất, mở rộng thị trường và thích ứng với các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường nhập khẩu.
Bất chấp những khó khăn, xuất khẩu thủy sản Việt Nam tiếp tục ghi nhận kết quả tích cực. Trong 11 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt hơn 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm trước và mở rộng tới 161 thị trường trên thế giới.
Xuất khẩu thuỷ sản năm 2025 dự kiến đạt mức kỷ lục trên 11,2 tỷ USD.
Dự kiến, cả năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ vượt 11,2 tỷ USD – lần đầu tiên trong lịch sử ngành vượt mốc 11 tỷ USD. Đây là cột mốc quan trọng, góp phần thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030 cũng như góp phần ý nghĩa trong tổng xuất khẩu của ngành nông nghiệp, quốc gia và tăng trưởng 2 con số như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Bước sang năm 2026, VASEP nhận định ngành thủy sản sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức mới. Trên cơ sở đó,
VASEP đề nghị có các hội nghị đối thoại hàng năm với Thủ tướng Chính phủ, với Bộ trưởng hai bộ Công Thương, Nông nghiệp & Môi trường.
VASEP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và hai bộ này hỗ trợ tích cực trong vụ kiện chống bán phá giá, vụ điều tra chống trợ cấp của Mỹ đối với ngành tôm Việt Nam, để ngành tôm có thể vượt qua các giai đoạn điều tra trong thời gian tới;
Bộ Công Thương xem xét đề nghị bãi bỏ hạn ngạch đối với tôm Việt Nam xuất khẩu vào Hàn Quốc trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại VKFTA tại kỳ rà soát trong 2025-2026.
Cùng với quy mô hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam ngày càng lớn, VASEP kiến nghị Bộ nâng cấp và cải thiện hơn nữa hệ thống Ecosys cấp C/O cho các lô hàng xuất khẩu. Có các chương trình, đề án kết nối, thúc đẩy phát triển mạnh hơn nữa việc tiêu thụ hàng thủy sản xuất khẩu tại thị trường nội địa, để người Việt Nam được tiêu dùng nhiều hơn các sản phẩm thủy sản an toàn với chất lượng của hàng xuất khẩu.
HIệp hội kiến nghị Chính phủ và Bộ Công Thương xem xét tăng thêm Quỹ Xúc tiến thương mại trọng điểm quốc gia cho các ngành hàng xuất khẩu chủ lực, trong đó có thủy sản. Đề nghị Bộ Công Thương xem xét, qua chương trình xúc tiến thương mại trọng điểm từ năm tới, hỗ trợ một số hạng mục của Hội chợ Thủy sản Quốc tế Việt Nam (VIETFISH) do VASEP đã và đang chủ trì tổ chức hàng năm từ năm 1999 để nâng tầm Hội chợ trong Top 5 hội chợ thủy sản quốc tế. Qua đó làm “đầu tàu” kéo đầu tư và thương mại xuất nhập khẩu cho ngành hàng.
Đối với nhiệm vụ gỡ cảnh báo thẻ vàng IUU, VASEP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các Bộ thiết lập hệ thống dữ liệu đầu vào nguyên liệu, liên thông từ cảng cá đến trung ương. Đây là nền tảng cho công tác quản lý, là thông tin cơ bản để Chính phủ có các chỉ đạo-quyết sách phù hợp. Dữ liệu là minh bạch; Thiết lập hệ thống dữ liệu nên bắt đầu ngay từ bây giờ.
Ngoài ra, cần có kế hoạch xây dựng chợ đấu giá hải sản cũng như có dữ liệu và chợ đấu giá được triển khai sẽ là tiền đề cho minh bạch và quản lý nghề cá hiệu quả...
