TPHCM đầu tư hơn 3 triệu tỉ đồng xây 3 tuyến vành đai, 5 cao tốc và 7 metro

Hình thành mạng lưới giao thông hiện đại

Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TPHCM lần thứ I, thành phố sẽ tập trung phát triển hạ tầng đồng bộ, kết nối với Đồng Nai, Tây Ninh, Đồng Tháp, Lâm Đồng.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được cho biết, 5 năm tới, thành phố sẽ tập trung hoàn thành ba tuyến vành đai chiến lược gồm Vành đai 2, 3 và 4. Vành đai 2 dài 64km, được quy hoạch cách đây gần 20 năm nhưng hiện mới khép kín khoảng 80%. Các đoạn còn lại từ Phạm Văn Đồng - Gò Dưa, Phú Hữu - Võ Nguyên Giáp, Võ Nguyên Giáp - Phạm Văn Đồng sẽ hoàn thành năm 2027.

Vành đai 3 dài hơn 76km, tổng vốn gần 75.400 tỉ đồng, dự kiến thông xe toàn tuyến vào ngày 30.6.2026. Còn Vành đai 4 dài 207km, đi qua TPHCM, Đồng Nai, Tây Ninh sẽ triển khai từ cuối năm 2026 và hoàn thành năm 2028.

Cũng trong nhiệm kỳ này, TPHCM sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác 5 tuyến cao tốc mới. Cao tốc TPHCM - Mộc Bài (51km, vốn hơn 19.600 tỉ đồng) khởi công đầu năm 2026, hoàn thành cuối năm 2027. Cao tốc TPHCM - Chơn Thành (57km, vốn gần 18.900 tỉ đồng) dự kiến hoàn tất giai đoạn 2026 - 2027.

Cao tốc Bến Lức - Long Thành (57,8km, vốn 29.500 tỉ đồng) - tuyến kết nối chiến lược giữa Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ sẽ hoàn thành toàn tuyến năm 2026. Cuối cùng là cao tốc Long Thành - Hồ Tràm (42km, vốn khoảng 20.000 tỉ đồng) sẽ trình phê duyệt trong năm 2025 và khởi công quý I/2026.

Bên cạnh đó, TPHCM và Đồng Nai cùng đầu tư ba cây cầu lớn gồm Cát Lái, Phú Mỹ 2 và Đồng Nai 2, tổng vốn gần 52.000 tỉ đồng.

Thành phố cũng triển khai hai dự án quan trọng kết nối Tây Ninh: Đường Võ Văn Kiệt nối dài (14,6km, vốn gần 19.400 tỉ đồng) kéo dài đến ranh giới Tây Ninh và tuyến đường mới Tây Bắc (10km, vốn 8.800 tỉ đồng) nối từ Quốc lộ 1 đến tỉnh lộ 823D, mở hướng phát triển mới về phía Tây Bắc.

TPHCM cũng triển khai hai tuyến đường ven sông Sài Gòn nhằm mở rộng không gian phát triển đô thị dọc trục sông. Tuyến 1 dài 78,2km, kéo dài từ ranh giới tỉnh Tây Ninh đến huyện Cần Giờ cũ. Tuyến 2 đi qua khu vực Bình Dương (trước khi sáp nhập), có chiều dài khoảng 98,2km.

Song song với hạ tầng đường bộ, TPHCM xác định đường sắt đô thị và đường sắt hàng hóa là “xương sống” của hệ thống vận tải hiện đại. Thành phố sẽ triển khai tuyến Bàu Bàng - Cái Mép dài 127km (vốn 153.000 tỉ đồng), tốc độ 160km/h cho tàu khách và 120km/h cho tàu hàng, đồng thời đẩy nhanh tiến độ tuyến Thủ Thiêm - Long Thành kết nối trực tiếp sân bay quốc tế Long Thành.

Tuyến đường sắt tốc độ cao TPHCM - Cần Giờ dài hơn 48km dự kiến khởi công trong năm nay và hoàn thành năm 2028. 7 tuyến metro được khởi công đồng loạt trong 5 năm tới. Ở lĩnh vực hàng không, TPHCM sẽ nâng cấp và mở rộng sân bay Côn Đảo.

Gỡ nút thắt nguồn vốn và mặt bằng

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được khẳng định, thành phố quyết tâm đến năm 2035 cơ bản giải quyết tình trạng kẹt xe, nhờ mạng lưới vành đai, cao tốc và metro được đồng bộ hóa, tạo nền tảng cho hệ thống giao thông thông suốt, hiện đại.

Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh, đường sắt đô thị là giải pháp gần như duy nhất để giải quyết triệt để tình trạng ùn tắc, đồng thời coi giải phóng mặt bằng là yếu tố then chốt quyết định tiến độ dự án metro.

Giám đốc Sở Xây dựng Trần Quang Lâm cho biết, tổng nhu cầu đầu tư hạ tầng của TPHCM trong 5 năm tới lên tới hơn 3 triệu tỉ đồng, trong khi khả năng cân đối ngân sách chỉ đạt khoảng 1 triệu tỉ đồng. Bên cạnh bài toán vốn, các vướng mắc về quy hoạch và pháp lý vẫn là điểm nghẽn lớn, khiến nhiều dự án bị kéo dài. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cũng còn nhiều khó khăn.

Để tháo gỡ, TPHCM đề xuất cơ chế đặc thù, linh hoạt, rút ngắn thủ tục đầu tư, đồng thời huy động đa dạng nguồn lực: Vốn ngân sách Trung ương và địa phương, khai thác quỹ đất theo mô hình TOD, phát hành trái phiếu đô thị, kết hợp hợp tác công - tư (BT, BOT…).