Hình ảnh di tích Văn Miếu Huế trước trùng tu
HUẾ - Huế sẽ chi hơn 130 tỉ đồng để trùng tu di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) do công trình này đã xuống cấp sau hơn 200 năm xây dựng.
Tọa lạc bên đường Văn Thánh (phường Hương Hồ, TP Huế), di tích Văn Miếu là một trong những công trình tiêu biểu trong Quần thể kiến trúc Cố đô Huế được xây dựng vào năm 1808 dưới thời vua Gia Long. Ảnh: Nguyễn Phong.
Văn Miếu tên chính thức là Văn Thánh Miếu, hàm nghĩa là ngôi miếu thờ vị Thánh về Văn, người được hậu thế tôn vinh là Vạn Thế Sư Biểu (người thầy của muôn đời) đó là Khổng Tử. Miếu cũng phối thờ các vị Nhan Tử, Tăng Tử, Trí Tử, Mạnh Tử, các vị tiên hiền, tiên nho.
Các kiến trúc sư dưới thời vua Gia Long đã cho xây dựng Văn Miếu trên một mặt bằng hình gần vuông, mỗi cạnh khoảng 160m, chung quanh có la thành cao 2m bao bọc. Trong khuôn viên miếu có khoảng 50 công trình kiến trúc lớn nhỏ. Khuôn viên chính có hai dãy nhà bia đối diện nhau gồm 32 tấm bia, mỗi dãy có 16 tấm, bia cao nhất cao 1,15m và rộng 0,85m.
Trên 32 tấm bia này khắc tên, tuổi, quê quán của 293 vị Tiến sĩ triều Nguyễn, bắt đầu từ khoa thi đầu tiên năm 1822 (dưới thời vua Minh Mạng) đến khoa thi cuối cùng vào năm 1919 (dưới thời vua Khải Định). Tất cả các tấm bia đều được đặt trên con rùa làm bằng đá thanh và đá cẩm thạch.
Ngày xưa, vua Gia Long cho xây dựng trường Quốc Tử Giám thứ hai của đất nước tại đường Văn Thánh (tức vị trí Văn Võ Miếu ngày nay). Vì trường ở hơi xa kinh thành, nên năm 1908, triều đình cho dời về gần bên trái Đại Nội như hiện nay.
Văn Miếu là một biểu tượng độc đáo của nền giáo dục nước ta dưới thời quân chủ. Việc lập Văn Miếu và dựng bia Tiến sĩ nhằm lưu lại và nhắc nhở về truyền thống tốt đẹp của dân tộc là sự tôn trọng việc học, đề cao nhân tài của đất nước. Ngày nay, có rất nhiều học sinh, sinh viên ở Huế thường xuyên tìm đến Văn Miếu để thắp hương, cầu mong thuận lợi cho việc thi cử.
Trải qua hơn 200 năm, di tích Văn Miếu đã bị xuống cấp khá nặng nề. Năm 2022, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) cùng các hạng mục cụ thể. Tổng mức đầu tư trùng tu gần 66 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước.
Những hoa văn khảm sành sứ còn sót lại trong khuôn viên Văn Miếu.
Điện Đại Thành chỉ còn sót lại những chân tán bằng đá.
Nhưng quá trình khảo sát, đánh giá chất lượng hiện trạng công trình, các đơn vị đã đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư, bổ sung nhiều hạng mục khác.
Tháng 12.2024, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế đã xem xét, thông qua Nghị quyết điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, tôn tạo và phục hồi thích nghi di tích Văn Miếu (giai đoạn 1).
Với các nội dung kể trên, tổng mức đầu tư của dự án sau khi được điều chỉnh là hơn 132,1 tỉ đồng, tăng hơn 66,1 tỉ đồng so với chủ trương đầu tư đã phê duyệt trước đó. Việc trùng tu dự kiến sẽ được thực hiện vào năm 2025 và hoàn thành sau 3 năm.
