6 rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng bột protein

Tác động lên tiêu hóa và cân nặng

Bột protein là thực phẩm bổ sung phổ biến với người tập luyện thể thao hoặc muốn kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, do chứa lượng protein cô đặc, việc sử dụng quá mức có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe.

Trước hết, bột protein từ sữa như whey hoặc casein dễ gây đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy ở người dị ứng hoặc không dung nạp lactose. Ngay cả bột protein thực vật (như đậu nành, đậu Hà Lan) cũng có thể gây khó tiêu vì chứa nhiều chất xơ.

Nhiều loại bột protein thương mại cũng có hàm lượng đường bổ sung cao. Một số sản phẩm có thể chứa hơn 1.200 calo mỗi khẩu phần, đặc biệt khi pha kèm bơ đậu phộng hoặc các nguyên liệu giàu năng lượng. Điều này khiến người dùng dễ tăng cân và tăng đường huyết nếu tiêu thụ lâu dài. Người tiểu đường được khuyên chọn loại bột có chỉ số đường huyết thấp để giảm tác động lên đường máu.

Nguy cơ với thận, chất phụ gia và ô nhiễm

Với người khỏe mạnh, bổ sung protein vừa phải thường an toàn. Nhưng ở người mắc bệnh thận mạn tính (CKD), việc tiêu thụ trên 90g protein mỗi ngày có thể làm bệnh nặng hơn. Do đó, hướng dẫn Sáng kiến Chất lượng Kết quả Bệnh thận (KDOQI, 2020) khuyến nghị bệnh nhân CKD nên hạn chế lượng protein, trừ trường hợp đang chạy thận nhân tạo.

Một vấn đề khác là ô nhiễm. Báo cáo từ Clean Label Project cho thấy, nhiều loại bột protein trên thị trường chứa kim loại nặng, thuốc trừ sâu và tạp chất khác. Nếu tiếp xúc lâu dài, những chất này có thể liên quan đến ung thư hoặc dị tật bẩm sinh. Vì vậy, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có chứng nhận an toàn như NSF Certified for Sport.

Bên cạnh đó, các chất phụ gia trong bột protein cũng cần được lưu ý. Một số sản phẩm bổ sung thêm caffeine, creatine hoặc chất tạo ngọt nhân tạo. Dư thừa caffeine có thể gây mất ngủ, đau nửa đầu. Creatine có thể làm tăng cân tạm thời, gây chuột rút hoặc ảnh hưởng thận - gan. Trong khi đó, rượu đường và chất tạo ngọt có nguy cơ gây rối loạn tiêu hóa ở một số người nhạy cảm.

Tiến sĩ Sohaib Imtiaz - Giám đốc Y tế tại National Health Service (NHS), Anh - nhận định: “Bột protein có thể là công cụ hữu ích để bổ sung dinh dưỡng, nhưng không nên thay thế hoàn toàn thực phẩm tự nhiên. Người dùng cần kiểm tra thành phần, tránh lạm dụng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bệnh lý nền".

Bột protein mang lại lợi ích cho nhiều đối tượng, đặc biệt là người tập luyện thể thao. Tuy nhiên, việc sử dụng không kiểm soát có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro, từ tiêu hóa, cân nặng, thận cho đến ô nhiễm và tác động từ phụ gia. Lựa chọn sản phẩm uy tín, kết hợp chế độ ăn cân đối và lối sống lành mạnh mới là cách tối ưu để bảo vệ sức khỏe.