Doanh nghiệp miền Tây tăng cường chuyển đổi số đón sóng tiêu dùng mới

Tăng cường chuyển số để thay đổi phương thức kinh doanh

Không còn chờ thương lái, không chỉ dựa vào chợ truyền thống, các doanh nghiệp và hợp tác xã ở miền Tây đang từng bước rời khỏi lối làm ăn cũ để tìm đường ra cho thị trường mới bằng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.

Ở Cần Thơ nhiều hợp tác xã nông nghiệp, làng nghề truyền thống đã bắt đầu số hóa từng khâu sản xuất đến bán hàng. Những gì từng được coi là lạ lẫm, như phần mềm quản lý bán hàng, livestream, hóa đơn điện tử… nay đã xuất hiện ngay trong những tổ sản xuất nhỏ, những cơ sở vốn chỉ quen ghi đơn bằng sổ tay.

Tại Hợp tác xã Nông sản xanh Thốt Nốt (phường Thuận Hưng, TP. Cần Thơ), các thành viên đã biết sử dụng điện thoại để ghi nhận đơn hàng, theo dõi tồn kho và bán hàng trực tiếp trên các nền tảng như: Shopee, Zalo, TikTok… Mỗi ngày, từ nông sản trồng tại địa phương, các xã viên của hợp tác xã này xử lý hàng trăm đơn hàng gửi đi khắp nơi trong nước.

Ông Nguyễn Văn Đạt, một thành viên lâu năm của hợp tác xã cho biết, ban đầu ông cũng thấy sợ khi phải dùng điện thoại, sợ bấm sai. Nhưng khi được hướng dẫn tận nơi, được làm cùng cán bộ hỗ trợ, ông thấy mọi việc không khó như tưởng tượng. “Bán hàng qua mạng thì mình bán được giá gốc đến tay người tiêu dùng, khách hàng phản hồi chất lượng ra sao mình đều biết để cải thiện, đặc biệt không lo bị ép giá, có thể bán đi muôn nơi không hạn chế về không gian”, ông Đạt cho hay.

Trong khi đó tại Đồng Tháp, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Tân Phú Đông (xã Tân Dương) vốn nổi tiếng với sản phẩm khô cá lóc truyền thống cũng đã thay đổi cách bán hàng. Thay vì phụ thuộc vào bạn hàng quen, hợp tác xã nay mở gian hàng trên TikTok Shop. Họ livestream mỗi tối, giới thiệu quy trình làm khô sạch, nguyên liệu cá tươi, quy cách đóng gói. Nhờ vậy, sản phẩm khô cá đã được người tiêu dùng ở tận Hà Nội, Đà Nẵng, Tây Nguyên biết đến và đặt mua đều đặn mỗi tuần.

Không chỉ các hợp tác xã lớn, nhiều cơ sở nhỏ, người nông dân tại An Giang, Vĩnh Long, Cà Mau cũng bắt đầu làm quen sử dụng phần mềm Hanbai (quản lý bán hàng), FaceFarm (nhật ký sản xuất điện tử) và WACA (kế toán hợp tác xã) để ghi sổ điện tử, truy xuất nguồn gốc và làm hóa đơn cho khách. Một số nơi đã gắn mã QR lên bao bì sản phẩm, giúp người mua biết rõ quy trình làm ra món hàng từ đâu, do ai sản xuất, bao lâu, có đạt chuẩn hay không.

Sự thay đổi ấy tuy chưa phổ biến, nhưng cho thấy doanh nghiệp miền Tây đang bước sang một trang mới. Một thời họ chỉ quen làm ra rồi chờ thương lái, giờ họ học cách kể câu chuyện về sản phẩm, biết chủ động tìm đến người tiêu dùng. Đó là một cuộc chuyển đổi không chỉ về công cụ, mà cả trong tư duy làm kinh tế.

Ngành Công Thương trợ lực cho người dân

Để có được sự chuyển đổi như vậy, không thể thiếu sự đồng hành từ các cơ quan chức năng. Từ đầu năm đến nay, các tỉnh ở khu vực này đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, cán bộ xuống tận hợp tác xã để hướng dẫn cách bán hàng trực tuyến, lập gian hàng trên mạng và vận hành đơn hàng. Các tổ chuyển đổi số cộng đồng ở cấp phường, xã đã phát huy hiệu quả rõ rệt khi cầm tay chỉ việc cho nông dân, từ cách chụp ảnh sản phẩm sao cho đẹp, đến cách đặt tên cho dễ tìm kiếm.

Bên cạnh đó, Cần Thơ cũng triển khai sàn thương mại điện tử riêng là “chonongsancantho.vn” để giới thiệu sản phẩm OCOP và hàng hóa nông sản của thành phố. Hiện đã có hơn 130 sản phẩm được đưa lên sàn, nhiều sản phẩm đã tìm được đối tác phân phối tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và cả nước ngoài. Ngoài ra, nhiều hợp tác xã cũng đã đăng ký bán hàng trên các nền tảng lớn như: Shopee, Tiki, Postmart, Voso và TikTok Shop.

Không chỉ dừng ở việc mở gian hàng, chính quyền còn phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ và bưu chính để hỗ trợ vận chuyển, truy xuất nguồn gốc, thanh toán điện tử và hỗ trợ xử lý đơn hàng. Nhờ vậy, người dân không còn cảm thấy lẻ loi khi bước vào môi trường số.

Tại Đồng Tháp, đã xây dựng Trung tâm chuyển đổi số doanh nghiệp và hợp tác xã, nơi cung cấp tài liệu, tổ chức lớp học, tạo không gian thử nghiệm và kết nối các nguồn lực tư vấn. Mô hình này được kỳ vọng sẽ lan sang các tỉnh khác như: Long An, An Giang, Cà Mau.

Bên cạnh đó, ngành công thương các địa phương cũng vào cuộc rất rõ nét. Sở Công Thương TP. Cần Thơ phối hợp chặt chẽ với các hợp tác xã để khảo sát tình hình, đề xuất giải pháp hỗ trợ, từ tập huấn, hội thảo, xây dựng chuỗi logistics phù hợp đến hỗ trợ quảng bá sản phẩm trên mạng. Các chương trình xúc tiến thương mại năm nay cũng thay đổi cách làm như ưu tiên tổ chức hội chợ số, hội chợ trực tuyến, và giới thiệu các gian hàng online theo nhóm ngành hàng.

Song song đó, Bộ Công Thương cũng đang triển khai chương trình hỗ trợ bao bì, thiết kế sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật livestream, xây dựng nội dung và quảng bá hình ảnh chuyên nghiệp cho các sản phẩm OCOP. Những chương trình này không chỉ giúp hợp tác xã bán được hàng, mà còn làm tăng giá trị sản phẩm thông qua hình ảnh và thông tin minh bạch.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, nhiều ý kiến từ doanh nghiệp cho rằng, điều họ cần nhất hiện nay là kết nối hỗ trợ vốn, nền tảng công nghệ, có người hướng dẫn, có logistics phù hợp và có chính sách dài hơi. Chỉ khi đó, chuyển đổi số mới đi được đường dài, thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng.

Ông Hứa Trường Sơn, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Cần Thơ cho biết, chuyển đổi số ở miền Tây bây giờ không còn là khái niệm dành cho doanh nghiệp lớn, mà đang len lỏi vào từng tổ hợp tác, từng làng nghề. Từ sản phẩm khô cá, trái cây đóng gói, bánh truyền thống đến gạo đặc sản  tất cả đang dần hiện diện trên không gian số.

“Chúng tôi không làm thay, mà làm cùng. Có những người từng sợ máy tính, sợ điện thoại giờ đang tự livestream, tự xử lý đơn hàng, tự nhận tiền online là minh chứng sống động cho sự thay đổi tư duy tiếp cận thị trường. Tuy nhiên cần thời gian, sự hỗ trợ quyết liệt của các cấp các ngành, cũng như tuy duy muốn thay đổi của chính những cơ sở kinh doanh”, ông Sơn chia sẻ.

Vừa qua Sở Công Thương TP. Cần Thơ đã phối hợp cùng Công ty Cổ phần Đầu tư & Phát triển OpenLive tổ chức hội thảo “Chuyển đổi số đẩy mạnh phát triển doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất - kinh doanh”. Sự kiện này đã chia sẻ cho các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh các giải pháp như bán hàng đa kênh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chăm sóc khách hàng, quản lý dữ liệu thông minh và tích hợp các nền tảng thương mại điện tử đã được giới thiệu, hướng dẫn triển khai phù hợp với năng lực thực tiễn của doanh nghiệp tại địa phương.