Ưu đãi lớn cho doanh nghiệp tham gia dự án đường sắt, siết chuyển nhượng vốn, tài sản hình thành sau đầu tư cho nước ngoài

Sáng nay (16/6), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày trước Quốc hội Tờ trình bổ sung Dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Dự thảo lần này tập trung bổ sung các cơ chế, chính sách mang tính đặc thù và đột phá, nhằm tạo hành lang pháp lý thúc đẩy đầu tư phát triển hệ thống đường sắt quốc gia.

Dự thảo sau chỉnh lý gồm 4 chương, 60 điều, đã lược bỏ 19 điều để phù hợp với thẩm quyền quy định chi tiết của Chính phủ và các bộ. Đáng chú ý, dự luật đưa ra nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực đường sắt như: miễn/giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ tín dụng, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ vốn tại địa bàn khó khăn.

Đặc biệt, các tổ chức, cá nhân trong nước tham gia dự án đường sắt có thể được miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa chưa sản xuất được trong nước hoặc không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật dự án.

Siết chuyển nhượng vốn và tài sản cho nhà đầu tư nước ngoài

Dự luật dành một điều riêng để quy định về đầu tư đường sắt bằng nguồn vốn ngoài ngân sách. Theo đó, nhà đầu tư đề xuất dự án theo phương thức PPP phải chứng minh năng lực tài chính, kinh nghiệm thực hiện hoặc có hợp tác với đối tác có kinh nghiệm.

Trước khi chỉ định nhà đầu tư, cơ quan có thẩm quyền phải lấy ý kiến bằng văn bản từ Bộ Quốc phòng và Bộ Công an để đảm bảo an ninh – quốc phòng và bảo vệ bí mật Nhà nước.

Đáng chú ý, dự thảo luật nghiêm cấm việc chuyển nhượng dự án, vốn hoặc tài sản hình thành sau đầu tư cho tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc tổ chức có vốn nước ngoài. Sau khi hết thời hạn hoạt động, nhà đầu tư phải chuyển giao toàn bộ tài sản của dự án cho Nhà nước mà không được bồi hoàn.

Bổ sung cơ chế 'TOD' và quy định giới hạn thẩm quyền địa phương

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, trong báo cáo thẩm tra khẳng định cơ bản thống nhất với việc trình Quốc hội xem xét dự án Luật Đường sắt (sửa đổi). Đồng thời đề nghị tiếp tục hoàn thiện các chính sách đặc thù theo hướng rõ ràng về phạm vi áp dụng, tăng tính minh bạch, đồng bộ và khả thi.

Về phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD), nhiều ý kiến đồng thuận với cơ chế khai thác quỹ đất quanh nhà ga để tạo nguồn lực đầu tư đường sắt. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị làm rõ giới hạn thẩm quyền của địa phương khi điều chỉnh quy hoạch, bổ sung cơ chế giám sát độc lập, tiêu chí hạ tầng, phân chia nguồn thu, điều kiện thực hiện, trách nhiệm giải trình và chế tài cụ thể.

Ủy ban cũng nhất trí với quy định trao quyền chủ động về vốn cho các chủ thể được quy định trong dự thảo Luật, cho phép huy động các nguồn như: trái phiếu Chính phủ, ODA, tăng thu – tiết kiệm chi ngân sách để bổ sung vốn trong trường hợp dự toán hằng năm không đáp ứng tiến độ.