5 năm thực thi EVFTA: Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản hưởng lợi lớn

Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang EU tăng 42,95%

EU luôn là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam, không chỉ về thương mại mà còn trong đầu tư, khoa học công nghệ và hợp tác phát triển.

Đáng chú  ý, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, sau 5 năm đưa vào thực thi, Hiệp định EVFTA đã tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại nông, lâm, thủy sản sang Liên minh châu Âu. Cùng đó, những điều khoản, quy định ràng buộc trong Hiệp định cũng hỗ trợ cải cách thể chế và định hướng sản xuất theo hướng xanh, bền vững.

Cụ thể, sau 5 năm thực thi EVFTA, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang EU đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, nhưng nhờ những ưu đãi thuế quan và cơ hội thị trường mà EVFTA mang lại, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang EU vẫn tăng trưởng tích cực, từ 3,76 tỷ USD năm 2019 lên 5,437 tỷ USD năm 2024, tương đương mức tăng 42,95%. Tính chung cả giai đoạn 2019 - 2024, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 8,3%.

Đơn cử như với thị trường Bồ Đào Nha, nhờ tận dụng EVFTA, năm 2024 Việt Nam xuất khẩu sang Bồ Đào Nha đạt mức tăng trưởng 353% so với năm trước. Trong quý I/2025, đà tăng tiếp tục đạt 313%, đưa Việt Nam trở thành nguồn cung cấp cá ngoài khối EU thứ hai, chỉ sau Ecuador và vượt qua Trung Quốc.

Hoặc như với Hungary, dù là thị trường nhỏ, nhưng 5 tháng đầu năm, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 360,09 triệu USD, tăng 9,4%. Trong đó, xuất khẩu đạt 269,98 triệu USD, tăng 8,5%; nhập khẩu đạt 90,11 triệu USD, tăng 12,4%.

Nhờ lợi thế của EVFTA, Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản sang Hungary chủ yếu là cà phê, hạt điều, hạt tiêu, gạo. Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu cà phê sang Hungary đạt 6,5 triệu USD (chiếm tỷ trọng 10% trong tổng nhập khẩu mặt hàng này của Hungary); hạt điều đạt 2,6 triệu USD (chiếm tỷ trọng 32% trong tổng nhập khẩu mặt hàng này của Hungary); hạt tiêu đạt 0,33 triệu USD (chiếm tỷ trọng 5,2% trong tổng nhập khẩu mặt hàng này của Hungary); gạo đạt 1.982 tấn, trị giá 1,95 triệu USD (chiếm tỷ trọng 3,8% trong tổng nhập khẩu mặt hàng này của Hungary).

Tại Hội thảo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EVFTA) và triển vọng diễn ra tại Bỉ vào tháng 6/2025 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến đã nhận định, những lợi ích do Hiệp định EVFTA mang lại đặc biệt có ý nghĩa khi EU liên tục là một trong 4 thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn nhất của Việt Nam.

Như vậy, việc triển khai EVFTA hiệu quả thúc đẩy tăng kim ngạch, góp phần đảm bảo nguồn cung ứng nông sản, thực phẩm ổn định, ứng phó với những yếu tố bất định bên ngoài xảy ra cho thị trường EU. Từ đó đem lại lợi ích chung to lớn cho cả Việt Nam và EU.

Thông tin thêm về những mặt hàng nông, lâm, thủy sản tiềm năng của Việt Nam có thể mở rộng xuất khẩu sang EU theo Hiệp định EVFTA, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, đó là thủy sản chế biến có giá trị gia tăng, cà phê chế biến, rau quả tươi và chế biến, hạt điều, đồ gỗ, cao su, hạt tiêu và các loại gia vị.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng nhận định, với thị trường hơn 100 triệu dân và đang thực thi 17 FTA, Việt Nam có nhu cầu rất lớn về vật tư, nguyên liệu đầu vào cũng như phát triển hệ thống logistics phục vụ nông nghiệp.

Chính vù vậy, doanh nghiệp hai bên cần tận dụng tối đa lợi ích của EVFTA để đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu, tiếp nhận công nghệ tiên tiến từ EU phục vụ sản xuất, chế biến và xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, hướng đến mô hình nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Không chỉ thúc đẩy thương mại song phương, EVFTA còn tăng hút đầu tư

Để tận dụng tốt hơn FTA này cũng như thúc đẩy nông lâm thủy sản sang EU, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, phía Việt Nam bày tỏ mong muốn mở rộng thị trường xuất khẩu đối với các mặt hàng nông, lâm, thủy sản trọng điểm, có lợi thế chiến lược nhờ các cam kết cắt giảm thuế quan trong EVFTA.

“Đây sẽ là giải pháp quan trọng giúp cải thiện thương mại song phương với EU, duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu tích cực, đồng thời hỗ trợ Việt Nam củng cố vị thế trong các chuỗi giá trị toàn cầu” - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhận định.

Cùng với việc đẩy mạnh thương mại song phương, Hiệp định EVFTA cũng được kỳ vọng giúp Việt Nam thu hút thêm nhiều dòng vốn đầu tư chất lượng cao từ các quốc gia EU vào lĩnh vực nông nghiệp, qua đó nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường khắt khe của thị trường châu Âu.

Tính đến thời điểm hiện nay, tổng vốn đăng ký của EU tại Việt Nam đạt trên 35 tỷ USD, tập trung vào lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, dược phẩm, logistics. Một số dự án tiêu biểu như: Lego (1 tỷ USD), Bosch (340 triệu USD), BW Industrial (100 triệu USD)…

Ông Bruno Jaspaert - Chủ tịch EuroCham nhận định, Việt Nam đang nắm giữ nhiều lợi thế mà không phải quốc gia nào cũng có được. Đó là vị trí địa chiến lược, trữ lượng đất hiếm lớn, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, lực lượng lao động dồi dào và Chính phủ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trên mọi chặng đường phát triển. Khả năng thích ứng, thu hút đầu tư và duy trì đà tăng trưởng sẽ là yếu tố then chốt định hình tương lai dài hạn của Việt Nam.

Sau 5 năm thực thi EVFTA, Việt Nam và EU đã đạt được những kết quả ấn tượng trong thương mại và đầu tư. Từ cá hồi, dừa, xoài đến điện tử và thiết bị công nghệ cao, hàng hóa Việt Nam ngày càng mạnh mẽ hơn tại thị trường EU. Đồng thời, doanh nghiệp châu Âu cũng coi Việt Nam là điểm đến chiến lược để mở rộng sản xuất và tiếp cận thị trường châu Á.

Trong giai đoạn tới, để tiếp tục tận dụng hiệu quả EVFTA và sắp xếp tới EVIPA, doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn xanh và đầu tư vào chế biến sâu. Đó là con đường để không chỉ duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu mà còn khẳng định vị trí vững chắc của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.