OCOP Phú Thọ – Bệ phóng cho sản phẩm địa phương vươn xa

Với sự chỉ đạo quyết liệt và đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại tỉnh Phú Thọ đã thực sự trở thành động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo, tạo đà cho sản phẩm đặc trưng địa phương vươn xa trên thị trường.

Từ chương trình đến hành động – những con số biết nói

Triển khai từ năm 2021, chương trình OCOP tại Phú Thọ đã được các cấp, ngành quan tâm chỉ đạo sâu sát, lồng ghép hiệu quả trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới. Đến hết năm 2023, toàn tỉnh có 237 sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao trở lên, trong đó có 1 sản phẩm đạt 5 sao, 54 sản phẩm đạt 4 sao và 182 sản phẩm đạt 3 sao, vượt mục tiêu đề ra cho cả giai đoạn 2021–2025.

Điểm nổi bật là số lượng tổ chức kinh tế tham gia OCOP đã tăng gấp gần 7 lần so với năm 2020, với 161 chủ thể, gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ sản xuất – một minh chứng rõ nét cho sức hút của chương trình. Tỷ lệ sản phẩm tham gia chuỗi giá trị đạt gần 99%, trong đó có 99 sản phẩm tham gia chuỗi thực phẩm an toàn, cho thấy sự dịch chuyển rõ ràng từ sản xuất nhỏ lẻ sang liên kết, chế biến và tiêu thụ theo hướng hiện đại.

Không chỉ tăng trưởng về số lượng, chương trình OCOP đã đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt: Giá trị sản lượng OCOP năm 2023 đạt hơn 1.300 tỷ đồng, tăng 1.150 tỷ so với năm 2020. Một số chủ thể ghi nhận doanh thu tăng vượt bậc như: Hợp tác xã (HTX) mì gạo Hùng Lô tăng 35%, Công ty Trường Foods tăng 30%, HTX Thịt chua Thanh Sơn tăng 25%, HTX chè an toàn Long Cốc tăng 15%… Qua đó, chương trình đã giải quyết việc làm cho hơn 5.000 lao động, nâng thu nhập bình quân lên 5–7 triệu đồng/người/tháng.

Nâng chất sản phẩm – vững bước hội nhập

Không chạy theo số lượng, tỉnh Phú Thọ chú trọng nâng cao chất lượng, tiêu chuẩn hóa sản phẩm, đảm bảo an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và mẫu mã bao bì thân thiện môi trường. Tỷ lệ sản phẩm tăng quy mô sản xuất hoặc sản lượng đạt 55%; doanh thu bán hàng tăng bình quân 29%, giá bán sản phẩm sau khi được công nhận OCOP tăng 15,7% so với trước.

Bên cạnh đó, chương trình góp phần khẳng định vai trò của phụ nữ, đồng bào dân tộc thiểu số trong phát triển kinh tế nông thôn. Theo thống kê, 30% chủ thể là nữ giới, 14% là người dân tộc thiểu số, nhiều người từ chỗ sản xuất tự phát đã được tập huấn, đào tạo bài bản để xây dựng sản phẩm đặc trưng mang giá trị văn hóa bản địa.

Một trong những điểm sáng trong triển khai chương trình là việc đẩy mạnh chuyển đổi số, đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Giaothuong.net.vn… Đến nay, hơn 150 doanh nghiệp, trên 300 gian hàng OCOP của Phú Thọ đã hiện diện trên các nền tảng số, mở rộng thị trường trong và ngoài tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ (trước đây là Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đã phối hợp tổ chức tập huấn kỹ năng số, thương mại điện tử cho hàng trăm chủ thể OCOP, qua đó thúc đẩy các phương thức bán hàng mới như livestream, bán hàng online, kết nối siêu thị và trung tâm thương mại lớn.

Hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ OCOP cũng được đẩy mạnh, gắn với các sự kiện lớn như: SEA Games 31, Lễ hội bưởi Đoan Hùng, tuần lễ du lịch Phú Thọ… Đồng thời, tỉnh đã hình thành 15 điểm bán, giới thiệu sản phẩm OCOP tại 10/13 huyện, thành, thị, đạt 77% mục tiêu đến năm 2025.

OCOP – Đòn bẩy tái cấu trúc kinh tế nông thôn bền vững

Nhìn lại 3 năm triển khai, có thể khẳng định Chương trình OCOP đã góp phần định hình lại sản xuất nông thôn ở Phú Thọ: Từ nhỏ lẻ sang quy mô hàng hóa; từ thủ công sang bán công nghiệp; từ cảm tính sang chuẩn hóa và chuyên nghiệp.

Sự phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng sản phẩm OCOP là kết quả của sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò chủ lực của Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Phú Thọ, các địa phương và chính các chủ thể sản xuất trên địa bàn. 

Dù còn nhiều khó khăn như quy mô sản xuất nhỏ, chưa đồng đều giữa các vùng, năng lực xúc tiến thương mại còn hạn chế, nhưng với quyết tâm cao, Phú Thọ đang từng bước nâng tầm thương hiệu OCOP, khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị quốc gia và vươn ra thị trường quốc tế.

Để hiện thực hóa mục tiêu, tỉnh triển khai đồng bộ các giải pháp: Chuẩn hóa sản phẩm theo chuỗi giá trị, từ nguyên liệu – sản xuất – chế biến – tiêu thụ; khuyến khích các chủ thể đầu tư nâng cấp sản phẩm lên hạng sao cao hơn.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, sở hữu trí tuệ, đăng ký nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm OCOP đặc thù như gạo nếp Gà Gáy, bí đao Văn Lang, cá thính Tử Đà… Tổ chức tập huấn định kỳ cho 100% cán bộ, doanh nghiệp, HTX về kỹ năng quản lý chất lượng, phát triển sản phẩm, chuyển đổi số, thương mại điện tử.

Lồng ghép các nguồn lực hỗ trợ, trong đó tập trung Nghị quyết 22/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh để thưởng sản phẩm OCOP đạt hạng từ 3 sao trở lên. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã hỗ trợ 3.738 triệu đồng cho 176 sản phẩm đạt chuẩn.

Chương trình cũng khuyến khích hình thành các tour, tuyến du lịch gắn với sản phẩm OCOP, tạo nên chuỗi giá trị văn hóa – kinh tế – du lịch nông thôn. Nhiều sản phẩm OCOP đã trở thành quà tặng du lịch đặc trưng, tăng tính nhận diện thương hiệu địa phương như: chè búp tím Thanh Ba, mỳ gạo Hùng Lô, thịt chua Thanh Sơn, mật ong Tân Sơn…

Với quyết tâm “chất lượng là chìa khóa”, tỉnh Phú Thọ đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 có 368 sản phẩm đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó 5 sản phẩm 5 sao, 76 sản phẩm 4 sao, và 287 sản phẩm 3 sao. Đồng thời, 100% xã, phường, thị trấn sẽ có sản phẩm OCOP, bảo đảm phủ sóng toàn tỉnh.