Tăng tính tự chủ, năng lực điều hành chính quyền cấp xã

Nâng cao năng lực cán bộ, công chức cấp xã

Bộ Chính trị, Ban Bí thư vừa ban hành Kết luận số 127-KL/TW về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Trong đó, nêu rõ yêu cầu nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã.

Thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Đến nay, công an các địa phương đã hoàn thành tổ chức bộ máy 2 cấp tỉnh và xã, không tổ chức công an cấp huyện, đã có nhiều địa phương đi vào hoạt động mô hình này.

Tại phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh rằng, trong thời gian tới, “cấp xã sẽ rất mạnh” do nhận thêm nhiều chức năng, quyền hạn khi thanh tra và công an cấp huyện sẽ không còn, cùng với đó, một số cơ quan khác cũng sẽ tiếp tục được sắp xếp lại.

Nhấn mạnh kỳ vọng vào sự đổi mới và hiệu quả của chính quyền cấp xã khi không tổ chức cấp huyện, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, trước tiên cần đảm bảo chất lượng nguồn lực cán bộ cấp xã. Phải tăng cường biên chế cho cấp xã để đảm đương các chức trách, nhiệm vụ và khối lượng lớn công việc được giao.

Ông Hòa nêu kiến nghị cần phải hoàn thiện cơ chế, chính sách liên thông đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo một chế độ công vụ. Nâng cao năng lực cho cán bộ cấp xã thông qua đào tạo chuyên sâu về quản lý tài chính, quy hoạch, chính sách công.

Bên cạnh đó, bảo đảm nguồn lực tài chính và nhân sự để chính quyền xã có đủ điều kiện thực hiện nhiệm vụ. Xây dựng cơ chế giám sát, kiểm tra chặt chẽ, đảm bảo cấp xã được trao quyền nhưng không bị lạm dụng.

Giảm tầng nấc trung gian, tạo thuận lợi cho người dân

Theo ông Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, một trong những lợi thế lớn nhất của việc bỏ cấp huyện là giảm tầng nấc trung gian, giúp rút ngắn quy trình ra quyết định và tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý.

Khi bỏ cấp huyện, tỉnh sẽ trực tiếp quản lý và chỉ đạo các đơn vị cấp xã, thị trấn, từ đó tạo ra sự thống nhất trong triển khai chính sách, tránh tình trạng "cắt khúc" hoặc chồng chéo trong quản lý.

Ngoài ra, mô hình này cũng tăng cường tính tự chủ của địa phương, khi cấp tỉnh có thẩm quyền lớn hơn trong quyết định các vấn đề phát triển. Điều này phù hợp với xu hướng phân cấp, phân quyền mạnh hơn, giúp các tỉnh linh hoạt trong quản lý mà không phải chờ đợi quá nhiều quyết định từ cấp trên.

Đồng thời, cấp xã, phường cũng sẽ được trao quyền nhiều hơn, trở thành những đơn vị quản lý nhà nước thực sự gần gũi với người dân, thay vì chỉ đóng vai trò trung gian như trước.

Ông Dĩnh cho rằng, để tận dụng được những ưu điểm này, việc tổ chức lại bộ máy phải đi kèm với cải cách thể chế, đào tạo đội ngũ cán bộ đủ năng lực để quản lý trên quy mô lớn hơn, cũng như ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để đảm bảo chính quyền vận hành trơn tru, hiệu quả.