Vượt đèo ghé bản Bắc Hoa nơi vùng cao Bắc Giang
Bắc Giang - Đẹp như tên gọi, bản Bắc Hoa là nơi còn nhịp sống thanh bình cùng vẻ đẹp những căn nhà đất truyền thống, lọt thỏm giữa đồng xanh, núi cao.
Nép dưới chân núi của vùng trồng vải bạt ngàn ở Lục Ngạn, bản Bắc Hoa đem lại trải nghiệm thú vị cho du khách khi phải phượt qua những đồi vải bung hoa vàng nhạt, hay cung đường đèo một bên là vách đá cheo leo, một bên là vực sâu mới tới.
Dừng xe ở đầu trục đường chính dẫn vào bản, khung cảnh bản Bắc Hoa hiện ra với vẻ yên bình, gần gũi. Con đường dẫn vào làng vắt ngang qua dòng suối nhỏ, với hai bên là nương, rẫy xanh non màu mạ. Phía cuối con đường lấp ló những ngôi nhà cổ kính trình tường, lợp ngói âm dương xếp liền kề nhau. Đây là bản người Nùng với gần 100 ngôi nhà trình đất.
Gặp gỡ anh Lường Văn Sơn - chàng trai trẻ của bản, chúng tôi được anh nhiệt tình mời vào nhà, tiếp nước và chuyện trò. Vừa đi, anh vừa giới thiệu ngôi nhà của mình cũng như nhiều ngôi nhà quanh đó. “Hiện nay còn khoảng gần 20 ngôi nhà trong làng vẫn giữ được lối kiến trúc xưa, làm bằng đất và lợp ngói âm dương”, anh Sơn cho biết.
Kiến trúc nhà tại đây thường là 3 gian hoặc 5 gian, phần trên là hệ thống dầm, kèo... “Hè mát đông ấm, giữa trưa nắng chang chang cứ vào nhà là mát ngay”, anh Sơn vừa cười vừa nói.
Để trình xong ngôi nhà, người dân thường mất vài tháng, từ khâu lấy đất, trộn đất, làm khuôn... Do đó, trước kia, cứ ai cất nhà, hay kéo trâu, gặt lúa là người dân quanh xóm sẽ đến giúp nhau.
Rêu phong lấm tấm trên mái ngói âm dương càng nhuộm thêm màu cổ kính cho ngôi nhà nhỏ trong bản.
Không khí ở bản Bắc Hoa trong lành, yên bình, nhiều nắng và gió. Đứng trước khoảng sân nhỏ điểm chút đào nở muộn, phóng tầm mắt ra xa là thửa ruộng còn lơ thơ hoa cải cúc, những đồi vải lớp lớp xếp chồng lên nhau, hoa phủ trắng kín đồi. Muốn sang nhà nào chơi cứ bước sang sân là đến, bởi ở đây, người dân không dùng tường gạch bao kín mít mà thường làm bờ giậu hoặc để trống.
Mùa này, người dân ở Bắc Hoa đang bận rộn chăm nom đồi vải. Ngoài làm nương, rẫy, vải là cây trồng đem lại cho bà con thu nhập. Vừa kiểm tra xong vườn vải, gặp chúng tôi, bà Dương Thị Chí niềm nở mời lên nhà chơi. “Mùa vải ra hoa ở đây là mùa cực nhất, vừa chăm vải lại chuẩn bị cho vụ lúa mới”, bà Chí kể.
Công việc nương, rẫy mệt nhọc, xong theo bà Chí, người dân ở bản Bắc Hoa sắp tới ăn Tết rất to. Trong năm, người dân ở đây có nhiều lễ lớn như Tết chính 3.3 âm lịch (đầu mùa khi gieo cấy), ngày 10.10 âm lịch ăn mừng gạo mới. Đặc biệt nhất là phiên chợ Tình diễn ra ngày 12 tháng Giêng thu hút tất cả dân bản, từ già, trẻ, gái trai đến vui chơi. Trong tiếng nhạc réo rắt qua rừng núi cùng sắc hồng tươi thắm của cành đào bung nở, người dân Bắc Hoa cùng nhau chuyện trò, ăn uống, hát soong hao, chơi các trò chơi dân gian.
Ánh nắng chiều đổ dần, bản Bắc Hoa càng thêm cổ kính, thanh bình, thơm thoang thoảng mùi gạo chín. Tiếng gà gáy văng vẳng từ xa, lẫn với tiếng trẻ con nô đùa giờ tan tầm. Người dân Bắc Hoa cũng kết thúc ngày dài làm việc, người dắt ngựa, người bùn đất lấm lem trở về nhà.
Theo anh Lường Văn Sơn, bản Bắc Hoa những năm gần đây, đường vào bản đẹp hơn, khách du lịch tới tham quan nhiều hơn. Người dân trong bản bắt đầu trồng thêm những ruộng hoa cải cúc, vừa để du khách chụp ảnh, vừa thu hoạch lấy kinh tế.
Bản Bắc Hoa vẫn giữ vẻ nguyên sơ, chưa có nhiều dịch vụ du lịch nên đây là địa điểm thích hợp để đi trong ngày. Khi ghé tới huyện Lục Ngạn, ngoài bản Bắc Hoa, du khách có thể trải nghiệm thu hoạch vải khi vào mùa chín hay ghé thăm một số địa điểm hấp dẫn khác: làng nghề mỳ Chũ, hồ Khuôn Thần, suối Tà Cang...
Hành trình từ thành phố Bắc Giang đến Bắc Hoa mất khoảng hơn một giờ di chuyển bằng ô tô. Tuyến đường từ thành phố Bắc Giang theo trục tâm linh Tây Yên Tử đến Bắc Hoa khá thuận lợi, ngoại trừ một số đoạn trên quốc lộ 31 hiện đang xuống cấp.
Khi đến thị trấn Chũ, bạn tiếp tục đi theo quốc lộ 31 đến ngã ba Kép, thuộc xã Hồng Giang, sau đó rẽ vào tỉnh lộ 290 và di chuyển khoảng 15km.
Tiếp theo, bạn đi thêm khoảng 7km trên quốc lộ 279, đoạn đường nối từ Bắc Giang đến huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn. Sau khi đi qua trung tâm xã Tân Sơn, huyện Lục Ngạn - nơi hằng năm diễn ra chợ tình Tân Sơn, bạn rẽ vào một đoạn đường nhựa khoảng 2km từ quốc lộ 279 là đến Bắc Hoa.
