Các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ khẳng định: “Không tồn tại hành vi bán phá giá sản phẩm HRC”

Mới đây, 7 công ty sản xuất tôn mạ, ống thép gửi văn bản kiến nghị lên Chính phủ và các bộ ngành, cơ quan liên quan về phản đối việc khởi xướng điều tra chống bán phá giá sản phẩm thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc. 

Văn bản cho biết, Cục Phòng vệ thương mại (“Cục PVTM”) đã tiếp nhận hồ sơ từ Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh yêu cầu điều tra chống bán giá đối với sản phẩm thép cán nóng (HRC). Tại Việt Nam, sản phẩm HRC chỉ được sản xuất bởi 02 doanh nghiệp, bao gồm Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS). 

Từ các thông tin trên, các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về khả năng khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm HRC nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam. Nếu điều này xảy ra sẽ ảnh hưởng cực kỳ tiêu cực và nghiêm trọng đến toàn ngành thép Việt Nam nói riêng và cả nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Các doanh nghiệp gửi đơn kiến nghị gồm:  Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoa Sen, Công ty Cổ phần Thép TVP, Công ty Cổ phần Tôn Đông Á, Công ty Cổ phần Thép Nam Kim, Công ty Tôn Phương Nam, Công ty Cổ phần Tôn Pomina, Công ty Cổ phần Sản xuất Thép Vina One, Công ty Cổ phần Sản xuất Kinh doanh Thép Việt Nhật, và Công ty Cổ phần Kim khí Nam Hưng đã đồng loạt phản ứng lại thông tin  yêu cầu điều tra chống bán giá đối với sản phẩm thép cán nóng, đồng thời các doanh nghiệp này cũng đưa ra các lập luận phản biện về thông tin trên, đồng thời khẳng định thép Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam không bán phá giá.  

 Công văn nêu rõ, HRC là nguyên liệu chính để sản xuất các sản phẩm tôn thép mạ kẽm, mạ lạnh, mạ màu, ống thép, thép kết cấu và các sản phẩm thép khác được sử dụng trong nhiều ứng dụng của ngành xây dựng, cơ khí và các ngành công nghiệp khác. Bất kỳ diễn biến bất lợi nào xảy ra với nguồn nguyên liệu HRC cũng có thể gây ảnh hưởng đến toàn ngành thép.

Tại Việt Nam, chỉ có 2 doanh nghiệp gồm Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh có khả năng sản xuất sản phẩm HRC.

Hiện nay, theo Báo cáo của Hiệp hội Thép Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ HRC của Việt Nam đang nằm trong khoảng 10 - hơn 13 triệu tấn/năm, vừa phục vụ cho việc sản xuất thành phẩm, vừa dự trữ lượng hàng tồn kho cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, theo thông tin chính thức từ Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh, thời điểm hiện tại, tổng công suất thiết kế sản xuất HRC tại Việt Nam chỉ ở mức 8,2 triệu tấn/năm. Giả định HPG và Formosa chạy tối đa công suất và chỉ bán nội địa, không bán xuất khẩu thì vẫn không đáp ứng được nhu cầu trong nước.

 Như vậy, cung HRC trong nước hiện đang không thể đáp ứng đủ nhu cầu, buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải nhập khẩu. 

Liên quan đến vấn đề sản phẩm HRC từ Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam bán phá giá, tập thể 09 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam khẳng định rằng không có hành vi bán phá giá. Cụ thể, theo tính toán biên độ phá giá dựa trên các dữ liệu (1) giá bán nội địa của sản phẩm HRC tại thị trường Trung Quốc từ S&P Global trong giai đoạn 01/01/2023 – 31/12/2023; (2) Đơn giá xuất khẩu trung bình HRC từ Trung Quốc vào Việt Nam theo điều khoản CFR; và (3) ước tính giá xuất khẩu sau khi loại trừ tất cả các chi phí liên quan để điều chỉnh về giá xuất khẩu tại xưởng của sản phẩm HRC từ Trung Quốc vào Việt Nam, thì biên phá giá ước tính chỉ ở mức 1,26%. 

Trong khi theo Điều 78, Luật Quản lý Ngoại Thương số 05/2017/QH14 quy định: “Không áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với hàng hóa nhập khẩu có biên độ bán phá giá không vượt quá 2% giá xuất khẩu hàng hóa vào Việt Nam.”. Vì vậy, không có căn cứ pháp lý để khởi xướng chống bán phá giá đối với sản phẩm HRC nhập khẩu từ Trung Quốc.

Đối với việc thép HRC nhập khẩu gây ảnh hưởng đến sản xuất trong nước, tập thể các công ty  sản xuất tôn mạ và ống thép cho rằng không thể có thiệt hại, bởi Hòa Phát và Formosa đều đạt được sự tăng trưởng tốt về cả sản lượng sản xuất và sản lượng bán hàng trong giai đoạn 2019 - 2023. 

Qua thực tiễn nhập mua HRC với hóa đơn mua hàng đầy đủ có thể chứng minh dữ liệu về giá, các doanh nghiệp khẳng định giá bán HRC từ các nhà sản xuất Việt Nam gồm HPG và FHS luôn cao hơn so với giá nhập khẩu từ 10 – 20 USD/tấn, cao điểm có thể chênh lệch tới 40 – 50 USD/tấn. Như vậy hoàn toàn không có chuyện các nhà sản xuất HRC Việt Nam phải giảm giá bán, giảm lợi nhuận để có thể cạnh tranh với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc.

Do vậy các doanh nghiệp cho rằng việc áp thuế phòng vệ thương mại hoặc xây dựng bất kỳ rào cản thuế quan, phi thuế quan nào khác đối với HRC nhập khẩu đều làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất tôn mạ và ống thép nội địa, hơn nữa còn làm ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh lành mạnh giữa các doanh nghiệp cũng như tác động đến các ngành nghề khác như xây dựng, bất động sản, công nghiệp, logistics…