Lối đi mới để làm nhà ở thương mại vừa túi tiền

Hiện nay, tình trạng thiếu nguồn cung nhà ở tại các thành phố lớn như Hà Nội hay TPHCM là rất lớn, đặc biệt là phân khúc nhà ở thương mại giá vừa túi tiền.

Vừa qua, việc Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết 171/2024/QH15 thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại qua thỏa thuận nhận quyền hoặc đang có quyền sử dụng đất là một tín hiệu tích cực để doanh nghiệp có thể triển khai các dự án.

Cơ chế thí điểm này được nhìn nhận có thể trở thành công cụ quan trọng giúp khai thông thị trường, đẩy nhanh tiến độ phát triển nhà ở thương mại.

Chia sẻ với PV Lao Động, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) - cho biết, tính đến ngày 20.3, tại TPHCM đã ghi nhận 256 doanh nghiệp đề xuất thực hiện 303 dự án nhà ở thương mại theo cơ chế thí điểm được quy định tại Nghị quyết 171/2024/QH15 của Quốc hội.

Ông Châu cho biết, những dự án này được đề xuất trên tổng cộng 303 khu đất, với diện tích gần 2.000 ha, phần lớn là đất nông nghiệp hoặc đất phi nông nghiệp không phải là đất ở.

Tuy nhiên, đi kèm với sự kỳ vọng cũng xuất hiện những bất cập, vướng mắc trong quy định triển khai khiến doanh nghiệp lúng túng, địa phương cũng khó xử lý đồng bộ.

Theo ông Châu, một trong những rào cản lớn là vấn đề pháp lý liên quan đến loại đất và thẩm quyền phê duyệt. Các khu đất quốc phòng - an ninh đã được quy hoạch chuyển đổi nhưng chưa bàn giao về địa phương vẫn chưa có hướng dẫn xử lý rõ ràng.

Theo quy định hiện hành, nếu các khu đất này chưa được chuyển giao về địa phương, Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an sẽ trực tiếp triển khai dự án phục vụ lực lượng vũ trang.

Trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết Nghị quyết số 171/2024/QH15 của Quốc hội yêu cầu gửi danh sách đất và nhà đầu tư về UBND tỉnh để rà soát, đánh giá và đưa vào danh mục thực hiện thí điểm. Ông Lê Hoàng Châu cho rằng cách làm này chưa đồng bộ, có thể gây xung đột về chức năng và làm chậm tiến độ triển khai.

Vì vậy, Chủ tịch HoREA kiến nghị sửa đổi theo hướng cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh chỉ cần tổng hợp thông tin để đưa vào danh mục dự kiến, thay vì phải rà soát lại. Việc lựa chọn nhà đầu tư và phê duyệt chủ trương đầu tư nên do Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an quyết định, nhằm đảm bảo tính thống nhất với Nghị quyết 171.

Một vấn đề khác là quy định giới hạn diện tích đất ở tham gia cơ chế thí điểm không vượt quá 30% tổng quỹ đất. Trong trường hợp nhiều dự án cùng thứ tự ưu tiên, Dự thảo Nghị định quy định chi tiết Nghị quyết số 171/2024/QH15 của Quốc hội chỉ cho phép ưu tiên dự án chỉnh trang đô thị.

Điều này có thể hạn chế các địa phương có định hướng phát triển nhà ở thương mại giá rẻ, nhà trung cấp hoặc cao cấp để thu hút đầu tư.

Do đó, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu đề xuất UBND cấp tỉnh cần được trao quyền xác định tiêu chí ưu tiên phù hợp với đặc thù từng địa phương và trình HĐND cấp tỉnh thông qua. Điều này giúp địa phương linh hoạt trong quy hoạch và nhanh chóng triển khai được các dự án kịp thời.