Mỹ thâm hụt thương mại hàng trăm tỷ USD với Việt Nam và Trung Quốc, thặng dư với những nước nào?

Theo số liệu mà Cục Thống kê Dân số Mỹ mới công bố, nền kinh tế lớn nhất hành tinh xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá 2.086 tỷ USD trong năm 2022, tăng 18,4% so với năm trước. Đồng thời, Mỹ nhập khẩu 3.277 tỷ USD, tăng 14,9%. Như vậy, thâm hụt thương mại hàng hóa năm vừa qua 1.192 tỷ USD, tăng 9,3% so với 2021.

Ba quốc gia mà Mỹ có thâm hụt lớn nhất lần lượt là Trung Quốc – nền kinh lớn thứ 2 thế giới, Mexico – người hàng xóm ở phía nam nước Mỹ, và Việt Nam.

Trong năm vừa qua, Trung Quốc xuất khẩu gần 537 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ, nhập khẩu về khoảng 154 tỷ USD, tương ứng với tổng kim ngạch thương mại 691 tỷ USD. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Mỹ, chỉ sau Canada và Mexico.

Thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc trong năm vừa qua là xấp xỉ 383 tỷ USD, cao gấp gần ba lần quốc gia đứng số 2 là Mexico. Tuy nhiên, đây chưa phải là mức thâm hụt lớn nhất trong lịch sử giao thương Mỹ - Trung.

Kỷ lục thâm hụt của Mỹ với Trung Quốc là 418 tỷ USD, ghi nhận vào năm 2018. Đây cũng là năm mà Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump phát động cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, khiến Bắc Kinh nhanh chóng trả đũa.

Hai nước đạt thỏa thuận thương mại vào đầu năm 2020 với Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa trên mức của năm 2017 khi thương chiến chưa diễn ra. Cam kết này dự kiến được thực hiện trong hai năm 2020 và 2021.

Trong thực tế, thâm hụt của Mỹ với Trung Quốc đã giảm xuống trong những năm qua nhưng không nhiều, như thể hiện trong biểu đồ bên dưới. Trung Quốc đã không hoàn thành thỏa thuận thương mại ký kết tại Washington, chênh lệch thương mại có xu hướng tăng lên trong hai năm gần đây.

Lượng hàng hóa của Mỹ mà Trung Quốc nhập khẩu năm 2020 thậm chí còn thấp hơn mức của năm 2017, một phần lý do là đại dịch COVID-19 bất ngờ bùng phát, nhiều nền kinh tế bị phong tỏa và chuỗi cung ứng đứt gãy. Năm 2021, giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ cao hơn 21 tỷ USD so với năm 2017.

Mỹ thâm hụt thương mại 131 tỷ USD với Mexico trong năm 2022, bằng khoảng 1/3 con số với Trung Quốc. Đây là mức thâm hụt lớn nhất trong lịch sử giao thương Mỹ - Mexico.

Tương tự, mức thâm hụt 116 tỷ USD với Việt Nam cũng là con số kỷ lục kể từ khi Mỹ và nước ta bắt đầu quan hệ thương mại.

Trung Quốc, Mexico và Việt Nam là những quốc gia mà Mỹ có thâm hụt trên 100 tỷ USD trong năm 2022. Quốc gia số 4 là Canada – hàng xóm phương bắc của Mỹ, với giá trị thâm hụt gần 82 tỷ USD. Vị trí địa lý gần gũi giúp cho Canada và Mexico trở thành những bạn hàng lớn nhất của Mỹ.

Thặng dư thương mại với các nước Trung - Nam Mỹ

Mỹ có thâm hụt thương mại tổng thể nhưng vẫn có thặng dư với một số đối tác nhất định. So với các con số trong bảng xếp hạng các đối tác mà Mỹ có thâm hụt lớn nhất, danh sách top thặng dư có giá trị khá khiêm tốn.

Cụ thể, Hà Lan là nước mà Mỹ ghi nhận thặng dư thương mại lớn nhất năm 2022 với giá trị 38,3 tỷ USD, chỉ tương đương với quốc gia thứ 12 (Ấn Độ) trong danh sách thâm hụt.

Hong Kong (Trung Quốc) là đối tác mà Mỹ có thặng dư lớn thứ 2 với hơn 21 tỷ USD. Ngoài ra, Mỹ còn có thặng dư 14,6 tỷ USD với Brazil – đất nước đông dân nhất và có diện tích lớn nhất Nam Mỹ.

Trong top 15 đối tác mà Mỹ có thặng dư thương mại hàng hóa lớn nhất năm 2022 còn nhiều quốc gia Trung Mỹ, Nam Mỹ và vùng biển Caribe như Chile, Panama, Cộng hòa Dominica, Guatemala, Bahamas và Argentina.

Giá trị thương mại hai chiều của Mỹ với các quốc gia này trong năm 2022 tương đối nhỏ, thường chỉ vài chục tỷ USD. Đối tác thương mại lớn nhất trong top 15 thặng dư là Anh - đồng minh lâu đời của Mỹ.