Quảng Ninh đã giao hơn 4.000 ha mặt biển nuôi trồng thủy sản, nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ

Với mục tiêu trở thành trung tâm nuôi biển công nghệ cao của miền Bắc, tỉnh Quảng Ninh đã quy hoạch hơn 45.000 ha mặt biển phục vụ nuôi trồng thủy sản (NTTS).

Trong số này, hơn 31.000 ha được bố trí cho các tổ chức, cá nhân đang sản xuất; hơn 14.000 ha dành để thu hút các dự án đầu tư quy mô lớn.

Theo phân vùng không gian biển, khu vực trong 3 hải lý chiếm 53% (gần 24.000 ha), vùng 3-6 hải lý chiếm 28,8% và vùng ngoài 6 hải lý chiếm hơn 8.200 ha.

Khoảng 13.000 ha được định hướng nuôi nhuyễn thể, 5.000 ha nuôi cá biển; phần còn lại làm giao thông thủy, vùng đệm tự phục hồi và khu vực bảo vệ môi trường.

Nhờ quy hoạch bài bản, các vùng nuôi tập trung tại những địa phương ven biển đang hình thành nhiều mô hình nuôi công nghiệp bằng lồng HDPE, vật liệu nổi thân thiện môi trường và công nghệ quản lý hiện đại.

Đến nay, diện tích NTTS thực tế đạt hơn 10.000 ha, tăng 150% so với năm 2020. Sản lượng nuôi biển chiếm 65% tổng sản lượng thủy sản, giá trị sản xuất ước đạt 7.000 tỉ đồng năm 2024, dự kiến tăng lên hơn 16.600 tỉ đồng vào năm 2030.

Sở Nông nghiệp và Môi trường đã cấp 41 giấy phép NTTS cho các tổ chức với tổng diện tích trên 4.150 ha; các địa phương giao hơn 503 ha cho 817 cá nhân, đạt 100% hồ sơ đủ điều kiện. Điều này giúp quản lý vùng nuôi minh bạch, tránh chồng lấn và tạo cơ sở để phát triển sản xuất quy mô lớn.

Tuy vậy, quá trình triển khai đã phát sinh nhiều vướng mắc. Nổi bật là mức thu tiền sử dụng khu vực biển theo Quyết định 28/2021/QĐ-UBND đang ở mức tối đa 7,5 triệu đồng/ha/năm. Với NTTS - ngành chịu rủi ro cao, phụ thuộc vào thiên tai - khoản thu này chiếm 15-25% chi phí sản xuất trực tiếp, có dự án lên đến gần 30%. Sau bão số 3 (Yagi) năm 2024 gây thiệt hại nặng, nhiều hộ nuôi vẫn chưa phục hồi, khiến gánh nặng chi phí càng lớn.

Từ thực tế đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất UBND tỉnh điều chỉnh mức thu đối với NTTS xuống còn 4 triệu đồng/ha/năm - mức tối thiểu theo Nghị định 11/2021/NĐ-CP để tạo điều kiện thu hút đầu tư vào nuôi biển hiện đại, quy mô lớn.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao Động, ngoài khó khăn về chi phí sử dụng khu vực biển, các HTX và doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong lập hồ sơ, đo đạc sơ đồ, đánh giá tác động môi trường… do thiếu chuyên môn, phải thuê tư vấn với chi phí cao. Một số địa phương còn chậm xác nhận ranh giới, tọa độ dự án; một số quy hoạch chồng lấn với vùng đệm di sản Vịnh Hạ Long.

Để tháo gỡ các vướng mắc này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các địa phương hỗ trợ tối đa trong bố trí vị trí nuôi, xác nhận sự phù hợp quy hoạch, không để dự án chồng lấn; yêu cầu các tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm hướng dẫn, chủ động hoàn thiện hồ sơ.

Việc cấp phép, giao mặt biển không chỉ tạo sinh kế bền vững cho người dân mà còn là giải pháp quan trọng để Quảng Ninh hiện thực hóa chiến lược phát triển nuôi biển công nghệ cao, gắn với bảo vệ môi trường và du lịch sinh thái biển.