Lỗ hổng hậu kiểm khi liên tiếp mỹ phẩm bị thu hồi

Liên tiếp thu hồi mỹ phẩm không đạt chất lượng

Gần đây nhất, chỉ trong một ngày (ngày 9.11), Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế - liên tiếp ban hành thông báo đình chỉ, thu hồi mỹ phẩm không đạt chất lượng. Theo đó, Cục Quản lý Dược phát đi thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy lô mỹ phẩm Kem dưỡng da Vitamin E Carebeau - Trắng, loại 250g, số lô 561, sản xuất tháng 8.2024, hạn dùng đến tháng 8.2027.

Dù được công bố chứa Tocopherol (Vitamin E), kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương cho thấy sản phẩm chỉ có Tocopheryl acetate, không đúng thành phần đã khai báo trong hồ sơ. Sản phẩm do SB Interlab Co., Ltd (Thái Lan) sản xuất và Công ty TNHH Đầu tư thương mại và dịch vụ Thương Tín phân phối tại Việt Nam.

Cùng ngày, Cục tiếp tục ban hành quyết định thu hồi ba sản phẩm của Công ty Cổ phần Mỹ phẩm Vimac là dầu gội đầu suôn mượt - Số CB: 15077/23/CBMP-HN, dầu xả suôn mượt - Số CB: 15078/23/CBMP-HN và Gel tắm dưỡng da - Số CB: 15079/23/CBMP-HN do doanh nghiệp không có Hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF) - tài liệu bắt buộc theo quy định quản lý mỹ phẩm gồm:

Việc thiếu PIF đồng nghĩa doanh nghiệp không chứng minh được tính an toàn, chất lượng và hiệu quả của sản phẩm.

Chưa dừng lại, thêm 4 sản phẩm của Công ty TNHH thẩm mỹ Zacy bị đình chỉ lưu hành do sai lệch công thức và vi phạm nhãn mác. Ba sản phẩm ASAP Radiance Serum, Mandelic Acid 3-In-1 Wash và 3% Mandelic Acid 3-In-1 Toner có công thức thực tế không trùng khớp với hồ sơ công bố.

Riêng mặt nạ BELLMONA TEA TREE MODELING MASK bị xác định ghi nhãn không đúng tên hàng hóa; nhãn gốc sử dụng tên “Tea tree Herb Modeling Mask”, không trùng khớp với tên trên phiếu công bố sản phẩm.

Áp lực hậu kiểm lớn trong bối cảnh thị trường tăng trưởng nhanh

TS Tạ Mạnh Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế - nhận định thị trường mỹ phẩm Việt Nam đang tăng trưởng mạnh, kéo theo nhiều thách thức: hàng không đạt chất lượng, sản phẩm giả - nhái, nhập lậu, sai nhãn, quảng cáo sai công dụng…

Theo cơ chế hiện hành, Việt Nam áp dụng mô hình doanh nghiệp tự công bố - cơ quan nhà nước hậu kiểm, phù hợp với Hiệp định mỹ phẩm ASEAN và thông lệ EU. Điều này giúp tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, nhưng đồng thời yêu cầu doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về chất lượng sản phẩm.

Công tác hậu kiểm vận hành theo nguyên tắc quản lý rủi ro - tập trung vào nhóm doanh nghiệp, sản phẩm có nguy cơ cao hoặc có dấu hiệu vi phạm.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra mỹ phẩm không chỉ do Bộ Y tế thực hiện mà còn có sự tham gia của nhiều bộ, ngành như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, lực lượng Quản lý thị trường, Hải quan và UBND các tỉnh, thành phố. Trong đó, Bộ Y tế chịu trách nhiệm kết luận về chất lượng mỹ phẩm trên phạm vi toàn quốc. Quản lý thị trường giám sát hoạt động kinh doanh mỹ phẩm. Hải quan kiểm soát việc thông quan, xuất nhập khẩu sản phẩm. UBND tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm quản lý hoạt động của cơ sở sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm trên địa bàn.

Nhờ phối hợp đa ngành, nhiều vụ việc vi phạm đã được phát hiện kịp thời. Tuy vậy, theo đánh giá, sự gia tăng nhanh chóng của mỹ phẩm nhập khẩu và thương mại điện tử đang vượt ngoài tốc độ kiểm soát của cơ quan chức năng.

Trong giai đoạn 2020 - 2025, Bộ Y tế tiếp nhận hơn 150.000 phiếu công bố mỹ phẩm nhập khẩu. Sở Y tế các địa phương tiếp nhận hơn 50.000 phiếu công bố sản phẩm sản xuất trong nước. Hơn 1.000 cơ sở trên cả nước được kiểm tra bởi Sở Y tế; 97 cơ sở được Cục Quản lý Dược trực tiếp kiểm tra. Xử phạt hành chính hơn 3,3 tỉ đồng; thu hồi 16.800 số tiếp nhận sản phẩm. Thu hồi 650 mẫu mỹ phẩm vi phạm chất lượng trên tổng số hơn 11.000 mẫu kiểm nghiệm, tỉ lệ vi phạm giảm từ 2% năm 2021 xuống 1,5% năm 2024. Chuyển hồ sơ 2 vụ việc sang Công an do có dấu hiệu hình sự; phối hợp Ban chỉ đạo 389 công bố rộng rãi hàng chục vụ sản phẩm không rõ nguồn gốc.

TS Tạ Mạnh Hùng khẳng định: Công tác kiểm soát mỹ phẩm luôn là nhiệm vụ trọng tâm; mọi vi phạm đều bị xử lý nghiêm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế hoàn thiện hành lang pháp lý, trình Chính phủ ban hành Nghị định quản lý mỹ phẩm mới, sửa đổi Nghị định 117/2020/NĐ-CP và 98/2020/NĐ-CP theo hướng tăng chế tài xử phạt. Xây dựng Hệ thống dữ liệu mỹ phẩm quốc gia phục vụ truy xuất nguồn gốc. Đẩy mạnh cơ chế phối hợp liên ngành giữa Công Thương, Tài chính, Công an, Biên phòng, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia… nhằm phòng chống mỹ phẩm giả, buôn lậu và gian lận thương mại.