Nguyên nhân một số mỏ cát ở Thanh Hóa bị đề nghị tạm dừng
Trong lúc Thanh Hóa đang chi hơn 80 tỉ đồng khắc phục sạt lở bờ sông Mã thì nạn cát tặc lại khiến bờ sông sạt lở thêm.
Bờ sông Mã đoạn qua huyện Vĩnh Lộc bị sạt lở nghiêm trọng. Ảnh: Quách Du
Như Lao Động đã thông tin, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cho hay, đơn vị vừa có văn bản đề nghị tạm dừng khai thác một số mỏ cát do làm sạt lở sông Mã.
Trước đó, trong khoảng thời gian dài, tình trạng khai thác cát trộm (cát tặc) hoặc khai thác ngoài mốc giới của một số đơn vị được cấp phép là một trong những nguyên nhân gây sạt lở nghiêm trọng bờ sông Mã tại thôn Giang Đông và Nghĩa Kỳ (ở xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc).
Trước thực trạng trên, ngày 17.7.2024, UBND tỉnh Thanh Hóa có quyết định về việc phân bổ ngân sách tỉnh hỗ trợ cho dự án: Xử lý sự cố sạt lở bờ sông Mã tại thôn Giang Đông và Nghĩa Kỳ (ở xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc) với tổng mức hỗ trợ hơn 62 tỉ đồng.
Đến ngày 7.10.2024, dự án đã được Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Lộc phê duyệt, với tổng mức đầu tư được nâng lên hơn 82 tỉ đồng (trong đó giá trị xây lắp là hơn 64 tỉ đồng) và được triển khai thi công từ tháng 12.2024. Đến thời điểm 24.3.2025, nhà thầu thi công đã thực hiện đạt khoảng 7,5% khối lượng.
Tuy nhiên, trong khi đang tiến hành thực hiện dự án chống sạt lở nêu trên thì ngày 21.10.2024, ông Đỗ Minh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 4185/QĐ-UBND cho phép Công ty TNHH Minh Chung được khai thác với diện tích 3,05 ha tính từ khoảng giữa mỏ trở về phía thượng lưu mỏ.
Sau khi được cho phép, Công ty TNHH Minh Chung đã khai thác trở lại từ đầu tháng 11.2024.
Tuy nhiên, phần diện tích 3,05ha Công ty TNHH Minh Chung được khai thác có một phần nằm trên mái và bãi sông hiện trạng, một phần chồng lên tuyến kè được thiết kế.
Khi tiến hành khai thác cát sẽ gây nguy hiểm đến mái, bãi sông (gây sạt lở) và trực tiếp ảnh hưởng đến tuyến kè.
Mặt khác trên đoạn sông này có hai mỏ cát giáp ranh nhau là mỏ số 18 của Công ty TNHH Minh Chung và mỏ số 54 của Công ty TNHH Nam Lực đang cùng hoạt động.
Hiện nay tại phần giáp ranh này thường xuyên có hoạt động khai thác cát trái phép cả ngày lẫn đêm; việc khai thác cát vừa qua đã làm sạt lở tiếp mái bờ sông với chiều dài khoảng 20m vào ngày 22.2.2025.
Trước thực trạng trên, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa đề nghị UBND tỉnh xem xét về việc tạm dừng khai thác tại khu vực giáp ranh mỏ cát số 18 để đánh giá và điều chỉnh ranh giới khai thác của mỏ cát số 18 ra ngoài phạm vi lòng, bãi sông khu vực xây dựng tuyến kè, đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật. Đồng thời chỉ đạo huyện Yên Định có phương án quản lý hoạt động mỏ cát số 54 của Công ty TNHH Nam Lực.
Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đề nghị Công an tỉnh chỉ đạo lực lượng cảnh sát đường thủy tăng cường công tác tuần tra trên sông, truy bắt tội phạm, xử lý triệt để tình trạng khai thác trái phép khoáng sản trên địa bàn...
Liên quan vấn đề khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, trong cuộc làm việc với Sở Nông nghiệp và Môi trường mới đây, ông Nguyễn Doãn Anh - Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa đã chỉ rõ: “Sở Nông nghiệp và Môi trường cần tổng kết đánh giá việc cấp phép khai thác khoáng sản. Ai sai chỉ thẳng ra. Cán bộ đi kiểm tra hoạt động khai thác mỏ phải rõ các vi phạm chứ không nói chung chung là “có dấu hiệu” khai thác ngoài mốc giới; làm rõ khối lượng khai thác ngoài phạm vi quy định... Chúng ta làm việc này là để giữ tài nguyên cho thế hệ sau chứ không phải để làm giàu cho một số ít cá nhân”.
Cũng theo ông Nguyễn Doãn Anh, sở dĩ ông quan tâm vấn đề này bởi, tỉnh Thanh Hóa có số lượng mỏ khoáng sản lớn, nhưng số thu nộp ngân sách còn thấp.
