Lý do dừng thực hiện mô hình một cửa một lần dừng sau 10 năm thí điểm

Ngày 20.6, UBND tỉnh Quảng Trị xác nhận, đã giao Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh; Chi cục Hải quan khu vực IX; Sở Ngoại vụ; Ban Quản lý Khu Kinh tế tỉnh triển khai Nghị quyết số 180/NQ-CP về việc dừng thủ tục kiểm tra một cửa, một lần dừng tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn.

Nghị quyết nói trên được ban hành vào ngày 18.6, trong đó, Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, các bộ, ngành liên quan và UBND tỉnh Quảng Trị thực hiện thủ tục sửa đổi, bổ sung một số nội dung phù hợp với các quy định song phương và quy trình liên quan của khuôn khổ Tiểu vùng Mê Công mở rộng; Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện thủ tục đối ngoại với phía Lào và các đối tác liên quan trong khuôn khổ Hiệp định và tạo điều kiện thuận lợi vận tải người và hàng hóa qua lại biên giới giữa các nước Tiểu vùng Mekong mở rộng về việc dừng thực hiện thủ tục kiểm tra một cửa, một lần dừng tại cặp cửa khẩu nói trên.

Chính phủ giao UBND tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan chỉ đạo các lực lượng chức năng tỉnh Sa-vẳn-na-khệt, Lào triển khai quy trình thủ tục kiểm tra, kiểm soát tại cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn theo quy định của Hiệp định về quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Lào ký ngày 16.3.2016 trong thời gian hai bên thực hiện các thủ tục pháp lý về việc sửa đổi, bổ sung bản ghi nhớ năm 2005.

Lý do Chính phủ đi đến quyết nghị dừng thực hiện thủ tục kiểm tra một cửa một lần dừng ở cặp cửa khẩu trên là do trước đó UBND tỉnh Quảng Trị đã đề nghị Bộ Ngoại giao Việt Nam và Lào xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ hai nước thống nhất cho phép cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn dừng thí điểm một cửa một lần dừng và quay trở lại hoạt động như các cửa khẩu quốc tế khác trên tuyến biên giới Việt Nam - Lào.

Quá trình triển khai mô hình kiểm tra một cửa một lần dừng đã tạo ra một sự thay đổi tích cực cho cặp cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn. Theo đó, bước đầu đã đạt được những mục tiêu quan trọng trong lĩnh vực đơn giản hóa, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư, du lịch và thúc đẩy giao thương qua lại giữa biên giới hai nước Việt Nam - Lào…

Tuy nhiên, vì đây là một mô hình mới, chưa có tiền lệ, lần đầu tiên được thí điểm áp dụng tại cửa khẩu biên giới Lao Bảo - Đen Sa Vẳn nên trong thời gian vận hành thí điểm đã bộc lộ không ít khó khăn, hạn chế và còn nhiều bất cập.

Được biết, năm 2015 là năm bắt đầu thực hiện đầy đủ bước 4 của quy trình kiểm tra một cửa, một lần dừng. Sau khi triển khai bước 4, các chỉ tiêu hoạt động tại cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn đã bắt đầu giảm xuống trong năm 2015, giảm khá sâu trong năm 2016. Từ năm 2017 - 2020, các chỉ tiêu có nhiều chuyển biến tích cực, bằng hoặc cao hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng đang ở mức tiệm cận với năm 2014, là năm chưa triển khai bước 4 của mô hình.

Tháng 4.2021, thực hiện chủ trương tạm dừng việc triển khai mô hình một cửa, một lần dừng tại cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19. Đến tháng 5.2022, cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Đen Sa Vẳn chính thức mở cửa cho phương tiện, hành khách xuất nhập cảnh qua cửa khẩu tăng mạnh trở lại.

Hiện nay, hoạt động vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đa dạng hơn trước gồm nguyên liệu, hàng hóa từ các nước Canada, Mỹ, Trung Quốc và các tỉnh, thành phố trong nước vận chuyển đến các cửa khẩu quốc tế làm thủ tục để qua Lào, Thái Lan; những nguyên liệu, mặt hàng tiêu dùng từ Thái Lan, Lào về các tỉnh, thành phố khác trong nước và ra nước ngoài cũng qua cửa khẩu Lao Bảo.