Loạt sai phạm nghiêm trọng tại khu tái định cư hơn 70 tỉ đồng ở Lạng Sơn

Thu hồi đất sai quy định, bồi thường sai đối tượng

Ngày 25.7, theo nguồn tin của Lao Động, Thanh tra tỉnh Lạng Sơn vừa chỉ ra loạt sai phạm đối với dự án Dự án mở rộng khu tái định cư Hoàng Văn Thụ, thị trấn Đồng Đăng (nay là xã Đồng Đăng).

Theo kết luận thanh tra, từ năm 2015 đến trước tháng 7.2021, UBND huyện Cao Lộc cũ đã thu hồi hơn 42.000 m2 đất vượt quá quy mô được HĐND tỉnh phê duyệt, trong đó có hơn 2.400 m2 là đất lúa bị thu hồi khi chưa có nghị quyết của HĐND tỉnh, vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai 2013.

Nghiêm trọng hơn, huyện Cao Lộc cũ đã tiến hành kiểm đếm, lập phương án bồi thường cho 41 trường hợp trước cả khi ban hành thông báo thu hồi đất, sai lệch trình tự pháp lý. Có trường hợp không có quyết định thu hồi đất nhưng vẫn được phê duyệt bồi thường. Việc xác minh chủ sử dụng đất thiếu chặt chẽ dẫn đến ít nhất 17 trường hợp nhầm lẫn trong đối tượng được đền bù.

Một trong những sai phạm rõ ràng là việc chi trả hơn 2,8 tỉ đồng bồi thường cho 10 hộ dân xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp, trong khi các trường hợp này không đủ điều kiện hỗ trợ theo quy định.

Sau rà soát theo chỉ đạo của UBND tỉnh, số tiền được điều chỉnh giảm còn hơn 1,4 tỉ đồng nhưng đến thời điểm thanh tra, hơn 1,2 tỉ đồng vẫn chưa được thu hồi.

Bên cạnh đó, hơn 30 triệu đồng đã được chi trả sai cho hai hộ dân xây dựng công trình trái phép và 20,8 triệu đồng hỗ trợ thuê nhà cho sáu trường hợp không đủ điều kiện. Tất cả khoản chi sai này đều bị yêu cầu thu hồi.

Bên cạnh đó, dự án hạ tầng kỹ thuật nhóm B lẽ ra chỉ được triển khai trong 4 năm nhưng đã kéo dài đến 11 năm (2014-2025). Nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc trong thu hồi đất, giải phóng mặt bằng và điều chỉnh tổng mức đầu tư.

Tổng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước tính đến năm 2024 là hơn 71 tỉ đồng, gần tương đương tổng giá trị giải ngân. Tuy nhiên, riêng chi phí giải phóng mặt bằng đã đội thêm hơn 6 tỉ đồng so với mức duyệt ban đầu mà chưa được điều chỉnh tổng mức đầu tư theo quy định Luật Xây dựng.

Trong quá trình thực hiện, việc giám sát thi công lỏng lẻo dẫn đến hàng loạt tồn tại cột đèn chiếu sáng khu A được thi công sai kích thước thiết kế, không có hồ sơ xin thay đổi; nhiều hạng mục thanh toán sai đơn giá, khối lượng thực tế, gây sai lệch hơn 111 triệu đồng, buộc phải thu hồi.

Khâu khảo sát địa chất cũng bộc lộ nhiều bất cập: từ xác định sai khối lượng đào đắp, đến áp dụng đơn giá không phù hợp địa hình. Hồ sơ khảo sát, thiết kế, nghiệm thu thiếu sót, nhật ký thi công không đầy đủ, khiến dự án phải liên tục điều chỉnh thiết kế.

Trách nhiệm không rõ ràng, chỉ “rút kinh nghiệm”

Thanh tra tỉnh xác định trách nhiệm chính thuộc về UBND huyện Cao Lộc (cũ) và các đơn vị liên quan gồm: Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường (nay là Phòng Nông nghiệp và Môi trường), Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện, cùng đơn vị tư vấn là Công ty Cổ phần Tư vấn xây dựng và Quy hoạch đô thị.

Tuy nhiên, thay vì yêu cầu kiểm điểm hay làm rõ trách nhiệm, Chánh Thanh tra tỉnh chỉ yêu cầu “rút kinh nghiệm”, với lý do các vi phạm xảy ra trong giai đoạn 2014-2021 và UBND huyện Cao Lộc đã giải thể từ ngày 1.7.2025 theo sáp nhập hành chính.

Dự án mở rộng khu tái định cư Hoàng Văn Thụ có quy mô hơn 4ha, được kỳ vọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội thị trấn Đồng Đăng. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm triển khai, nhiều hộ dân vẫn phải sống lay lắt trong nhà tạm hoặc thuê trọ với chi phí cao, do khu tái định cư chưa hoàn thiện.

Tháng 3.2025, UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành quyết định gia hạn thời gian thực hiện dự án đến hết tháng 9.2025. Theo lãnh đạo huyện Cao Lộc cũ, hiện dự án đã hoàn thiện phần lớn, chỉ còn một số hạng mục nhỏ.

Trước đó, Báo Lao Động từng phản ánh thực trạng "Lay lắt 10 năm trong nhà tạm vì khu tái định cư mãi không xong" ghi nhận nhiều người dân bức xúc vì bị “treo” quyền an cư kéo dài, trong khi dự án tiền tỉ thì chậm tiến độ, sai phạm chồng sai phạm.