Để chính sách đến gần người lao động qua từng trang báo

Nỗi lo COVID-19 luôn hiện hữu, nhưng trên hết, chúng tôi mang theo một sứ mệnh: Làm sao để chính sách, để thông tin cần thiết nhất đến gần với công nhân ngay trong thời điểm khó khăn nhất.

Những ngày săn tin giữa vùng dịch

Hồi đó, nhiều người gọi đùa chúng tôi là “thợ săn công nhân”, bởi giữa vòng vây dịch bệnh, tìm gặp được họ không hề dễ. Tôi vẫn nhớ như in cuộc gặp gỡ với chị Nguyễn Thị Thắm - công nhân Công ty Hoya Glass Disk (Khu công nghiệp Thăng Long, Hà Nội).

Chị quê Bắc Giang, lấy chồng ở Ba Vì. Thời điểm ấy, cả quê ngoại lẫn nơi chị sinh sống đều đang là tâm dịch. Cả hai vợ chồng làm ca 12 tiếng mỗi ngày, thu nhập gộp khoảng 15-17 triệu đồng/tháng, nhưng nỗi lo lớn nhất lại không phải tiền, mà là sức khỏe và thông tin.

“Công ty chưa thông báo gì về tiêm vaccine. Nếu phải bỏ tiền, công nhân bọn em vẫn cố, nhưng không biết hỏi ai, tìm đâu” - chị Thắm băn khoăn. Câu nói đó khiến chúng tôi day dứt.

Công nhân như chị làm quần quật, về phòng trọ chỉ kịp nấu qua loa rồi đi ngủ, thời gian đâu để lục tìm thông tin chính sách? Nhưng thông tin về vaccine, về bảo hiểm xã hội, về các gói hỗ trợ lại là thứ họ cần nhất để yên tâm bám trụ.

Những ngày ấy, phóng viên mang theo cả thông tin về chương trình “Triệu liều vaccine cho công nhân nghèo” do Báo Lao Động phát động.

Khi bài viết về chương trình, về hoàn cảnh của chị được đăng tải, chị Thắm gọi điện cảm ơn, nói rằng chị đã chia sẻ link bài cho cả xưởng: “Đọc bài báo, bọn em thấy có niềm tin hơn. Thông tin rõ ràng, lại do chính báo đăng, bọn em yên tâm lắm". Rồi chị cũng như nhiều anh chị em công nhân khác cũng tiếp cận được với vaccine COVID-19 dễ dàng hơn.

Khi thông tin trở thành “lá chắn” cho công nhân

Không phải ngẫu nhiên mà những trang báo về chính sách lại có sức lan tỏa lớn đến vậy. Với người lao động, nhất là công nhân nhập cư, luật pháp, chế độ bảo hiểm, tiền lương… đôi khi chỉ là những khái niệm xa vời. Nhưng qua từng bài báo, từng phóng sự video, từng talk tư vấn trực tuyến, những khái niệm ấy trở nên gần gũi, dễ hiểu, và quan trọng nhất: có thể áp dụng ngay vào đời sống của họ.

Tôi nhớ mãi một cuộc trò chuyện với anh Ma Công Phác - công nhân Khu công nghiệp Thăng Long. Anh Phác chia sẻ: “Trước đây tôi cứ nghĩ bảo hiểm xã hội xa lắm. Nhưng nhờ đọc Báo Lao Động, tôi biết rõ hơn về quyền lợi, về cách làm hồ sơ hưởng chế độ ốm đau, bảo hiểm xã hội một lần".

Bây giờ, dù anh không còn làm công nhân nữa, đi xuất khẩu lao động sang Đài Loan (Trung Quốc), anh vẫn giữ thói quen đọc báo online mỗi sáng. Anh Phác bảo, thông tin về Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế “nhìn thì khô khan, nhưng đọc kỹ mới thấy cần cho mình lắm”.

Đó chính là giá trị lớn nhất của báo chí chính sách: đưa kiến thức tưởng chừng xa lạ trở thành hành trang cho người lao động.

Đằng sau một bài báo: Dấn thân và lắng nghe

Không ít người nghĩ rằng những mẩu tin về nợ lương, nợ bảo hiểm hay thay đổi chính sách chỉ đơn giản là ngồi phòng lạnh gõ phím. Nhưng với phóng viên Lao Động, đó là cả một hành trình xông pha.

Chúng tôi đi từ xưởng sản xuất đến phòng trọ chật hẹp, từ hội nghị đến doanh nghiệp. Có khi là một cuộc họp báo, nhưng nhiều khi là cả buổi "rình rập" ngoài cổng khu công nghiệp, đợi công nhân tan ca, đi chợ mới có thể trò chuyện.

Chúng tôi từng chứng kiến những đôi mắt đỏ hoe của công nhân bị nợ lương nhiều tháng, không đủ tiền gửi về quê nuôi con. Từng lắng nghe những tiếng thở dài của chị em công nhân mang bầu nhưng chưa kịp đóng bảo hiểm đủ thời gian để hưởng chế độ. Những câu chuyện ấy, khi được phản ánh trên báo, đã khiến cơ quan chức năng vào cuộc, giúp người lao động đòi lại quyền lợi chính đáng.

Chính trong quá trình tác nghiệp ấy, chúng tôi nhận ra rằng, hình thức truyền tải cũng quan trọng không kém nội dung. Không phải ai cũng có thời gian đọc hết một bài báo dài. Bởi vậy, tòa soạn đã triển khai nhiều cách: Video ngắn đăng trên mạng xã hội, tóm tắt nhanh gọn về một chính sách mới; Infographic với biểu tượng, màu sắc dễ hiểu, giúp công nhân nắm được mức hỗ trợ, mức lương tối thiểu chỉ trong vài giây; Talk tư vấn trực tuyến để người lao động đặt câu hỏi trực tiếp cho chuyên gia và phóng viên...

Tất cả đều hướng đến mục tiêu chung: thông tin chính sách phải đến được với người lao động, dù họ đang ở công trường, trong xưởng may hay trên chuyến xe đêm về quê.

Tiếp tục dấn bước

Khi ngồi viết lại những dòng này, dịch bệnh đã qua, nhưng ký ức về những ngày tháng đó vẫn còn vẹn nguyên. Tôi nhớ rõ cảm giác hồi hộp khi bước vào một khu trọ chật hẹp, nhớ tiếng cười xen lẫn lo âu của chị Thắm, nhớ ánh mắt rạng ngời của anh Phác khi nói về quyền lợi bảo hiểm.

Báo chí, với tôi, không chỉ là nghề, mà là nhịp cầu nối đưa chính sách đến gần hơn với người lao động. Đó là sự kết hợp giữa ngòi bút và đôi chân, giữa thông tin và sự sẻ chia.

Để mỗi người công nhân, dù bận rộn hay xa xôi, vẫn có thể mở một trang báo, xem một clip ngắn và thốt lên: “À, hóa ra chính sách này là dành cho mình”.

Và đó cũng chính là niềm hạnh phúc lớn nhất của những người làm báo chúng tôi.